తేది: 04/12/2020

అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ విధానాలపై ప్రకటన

ఈ ప్రకటన i) ఇతర రంగాలకు అనుసంధానాలతో ఆర్థిక వ్యవస్థ యొక్క లక్ష్య రంగాలకు ద్రవ్య మద్దతును పెంచడం; (ii) ఆర్థిక మార్కెట్లను మరింత బలోపేతంగా చేయడం; (iii) నియంత్రిత చొరవల ద్వారా బ్యాంకులు మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల మూలధనాన్ని పరిరక్షించడం; (iv) ఆడిట్ ఫంక్షన్ ద్వారా పర్యవేక్షణను బలోపేతం చేయడం; (v) ఎగుమతిదారులకు వ్యాపారం చేసే సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరచడం ద్వారా బాహ్య వాణిజ్యాన్ని సులభతరం చేయడం; మరియు (vi) ఆర్థిక చేరికను విస్తరించడానికి మరియు ఖాతాదారుల సేవను మెరుగుపరచడానికి చెల్లింపు వ్యవస్థ సేవలను నవీకరణ చేయడం వంటి వివిధ అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ విధాన చర్యలను నిర్దేశిస్తుంది.

I. కార్యాచరణను పునరుద్ధరించడానికి ద్రవ్యత చర్యలు

1. ఆన్-ట్యాప్ టిఎల్‌టిఆర్‌ఓ-TLTRO - రంగాల విస్తరణ మరియు ఇసిఎల్‌జిఎస్-ECLGS 2.0 తో సహోత్తేజనం (సినర్జీ)

ముందు మరియు వెనుకకు అనుసంధానమైన మరియు వృద్ధిపై గుణక ప్రభావాలను కలిగి ఉన్న నిర్దిష్ట రంగాలలో కార్యకలాపాల పునరుజ్జీవనంపై ద్రవ్య చర్యల దృష్టిని పెంచే ఉద్దేశ్యంతో, అక్టోబర్ 9, 2020 న ఆర్బిఐ ప్రకటించిన టిఎల్‌టిఆర్‌ఓ ఆన్ ట్యాప్ స్కీమ్‌ మార్చి 31, 2021 వరకు అందుబాటులో ఉంటుంది. దీని ప్రకారం, పాలసీ రెపో రేటుతో అనుసంధానించబడిన ఫ్లోటింగ్ రేటు వద్ద మొత్తం ₹ 1,00,000 కోట్లు మరియు మూడు సంవత్సరాల వ్యవధి వరకు, ఇంకా పథకానికి ప్రతిస్పందనను సమీక్షించిన తర్వాత మొత్తం మరియు వ్యవధి పెంపుదలలతో, టిఎల్‌టిఆర్‌ఓను నిర్వహించాలని నిర్ణయించారు. నవంబర్ 12, 2020 న ప్రకటించిన ఆత్మనిర్భర్ భారత్ ప్యాకేజీ 3.0 లో భాగంగా, కేంద్ర ప్రభుత్వం అత్యవసర క్రెడిట్ లైన్ గ్యారెంటీ స్కీమ్ 2.0 (ఇసిఎల్‌జిఎస్ 2.0) ను ప్రారంభించింది. దీని క్రింద ఉన్న ఇసిఎల్‌జిఎస్ 1.0 యొక్క ₹ 3.0 లక్షల కోట్ల కార్పస్, 100 శాతం హామీ అనుషంగికంగా (కొల్లేటరల్) ఆర్‌బిఐ యొక్క కామత్ కమిటీ మరియు ఆరోగ్య సంరక్షణ రంగం గుర్తించిన 26 ఒత్తిడితో కూడిన రంగాలలోని సంస్థలకు ఉచిత అదనపు క్రెడిట్ 29.2.2020 నాటికి ఋణం ₹50 కోట్లకు పైగా మరియు ₹ 500 కోట్ల వరకు క్రెడిట్ బకాయి వుండిన వాటికి అందించడానికి విస్తరింపబడింది. దీని ప్రకారం, అక్టోబర్ 21, 2020 న ఈ పథకం క్రింద ప్రకటించిన ఐదు రంగాలతో పాటు, కామత్ కమిటీ గుర్తించిన 26 ఒత్తిడితో కూడిన రంగాలను టిఎల్‌టిఆర్‌ఓ క్రింద అర్హత ఉన్న రంగాల పరిధిలోకి తీసుకురావాలని ప్రతిపాదించారు. ఆర్‌బిఐ నుండి నిధులను టిఎల్‌టిఆర్‌ఓ ద్వారా పొందడం ద్వారా రెండు పథకాలను సహోత్తేజనం చేయడానికి బ్యాంకులు ప్రోత్సహించాలి మరియు ఒత్తిడికి గురైన రంగాలకు రుణ సహాయాన్ని అందించడానికి ఇసిఎల్‌జిఎస్ 2.0 క్రింద హామీ ఇవ్వాలి. ఈ పథకం క్రింద బ్యాంకులు పొందే ద్రవ్యతను కార్పొరేట్ బాండ్లు, వాణిజ్య పత్రాలు మరియు నిర్దిష్ట రంగాలలోని సంస్థలు జారీ చేసిన నాన్-కన్వర్టిబుల్ డిబెంచర్లలో సెప్టెంబర్ 30, 2020 నాటికి అటువంటి సాధనాలలో పెట్టుబడుల యొక్క అత్యుత్తమ స్థాయికి మించి ఉండాలి. ఈ పథకం క్రింద బ్యాంకులు పొందే ద్రవ్యత ఈ రంగాలకు బ్యాంకు రుణాలు మరియు అడ్వాన్సులను విస్తరించడానికి కూడా ఉపయోగించవచ్చు. ఈ సదుపాయం క్రింద బ్యాంకులు చేసిన పెట్టుబడులు హెచ్‌టిఎమ్ పోర్ట్‌ఫోలియోలో చేర్చడానికి అనుమతించబడిన మొత్తం పెట్టుబడిలో 25 శాతానికి మించి మెచ్యూరిటీ (హెచ్‌టిఎం) కు వర్గీకరించబడతాయి. ఈ సదుపాయం క్రింద ఉన్న అన్ని ఎక్స్‌పోజర్‌లను లార్జ్ ఎక్స్‌పోజర్ ఫ్రేమ్‌వర్క్ (LEF) క్రింద లెక్కించకుండా మినహాయించబడుతుంది.

2. ప్రాంతీయ గ్రామీణ బ్యాంకుల (ఆర్‌ఆర్‌బి) కోసం మరింత సమర్థవంతమైన ద్రవ్య నిర్వహణను సులభతరం చేయడం

ప్రస్తుతం రిజర్వ్ బ్యాంక్ యొక్క లిక్విడిటీ విండోస్‌తో పాటు కాల్/నోటీసు మనీ మార్కెట్‌ను ఉపయోగించడానికి ప్రాంతీయ గ్రామీణ బ్యాంకులకు (ఆర్‌ఆర్‌బి) అనుమతి లేదు. ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి ఇప్పుడు రెండు కొత్త చర్యలు ప్రతిపాదించబడ్డాయి. (i) ఆర్‌ఆర్‌బిలు పోటీ రేట్ల వద్ద మరింత సమర్థవంతమైన లిక్విడిటీ నిర్వహణను సులభతరం చేయడానికి, లిక్విడిటీ అడ్జస్ట్‌మెంట్ ఫెసిలిటీ (ఎల్‌ఎఎఫ్) మరియు మార్జినల్ స్టాండింగ్ ఫెసిలిటీ (ఎంఎస్‌ఎఫ్) ను ఆర్‌ఆర్‌బిలకు విస్తరించాలని నిర్ణయించారు. (ii) రుణగ్రహీతలు మరియు రుణదాతలుగా కాల్/నోటీసు డబ్బు మార్కెట్లో పాల్గొనడానికి ఆర్‌ఆర్‌బిలను అనుమతించాలని నిర్ణయించారు. దీనికి సంబంధించిన వివరణాత్మక సూచనలు త్వరలో జారీ చేయబడతాయి.

II. నియంత్రణ మరియు పర్యవేక్షణ

COVID-19 మహమ్మారి ప్రారంభమైనప్పటి నుండి రిజర్వ్ బ్యాంక్ యొక్క నియంత్రణ ప్రతిస్పందన, రుణగ్రహీతలు రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించడంపై తక్షణ ప్రభావాన్ని తగ్గించడం, రుణగ్రహీతల సంస్థల ఒత్తిడిని విశ్వసనీయంగా పరిష్కరించడానికి మరియు ఆర్థిక వ్యవస్థకు రుణ ప్రవాహాన్ని సులభతరం, ఆర్థిక స్థిరత్వం అత్యవసరాలపై నిఘా ఉంచడం మొదలగు వాటిపై దృష్టి సారించింది. తదనుసారంగా, ఈ క్రింది చర్యలు ప్రకటించబడుతున్నాయి:

3. బ్యాంకుల డివిడెండ్ పంపిణీ

COVID-19 సంబంధిత ఆర్థిక ఒత్తిడి దృష్ట్యా, ఏప్రిల్‌ 2020లో షెడ్యూల్ చేసిన వాణిజ్య బ్యాంకులు (SCB లు) మరియు సహకార బ్యాంకులు మార్చి 31, 2020 తో ముగిసిన ఆర్థిక సంవత్సరానికి సంబంధించిన లాభాల నుండి డివిడెండ్ చెల్లింపులు చేయవని ప్రకటించబడినది. సెప్టెంబర్ 30, 2020 తో ముగిసిన త్రైమాసికంలో బ్యాంకుల ఆర్థిక ఫలితాల ఆధారంగా తిరిగి అంచనా వేయబడుతుంది. COVID-19 కారణంగా కొనసాగుతున్న ఒత్తిడి మరియు పెరిగిన అనిశ్చితి దృష్ట్యా, ఆర్థిక వ్యవస్థకు మద్దతు ఇవ్వడానికి మరియు నష్టాలు, ఏదైనా ఉంటే గ్రహించడానికి బ్యాంకుల మూలధనాన్ని పరిరక్షించడం కొనసాగించడం అత్యవసరం. బ్యాంకుల బ్యాలెన్స్ షీట్లను మరింత బలోపేతం చేయడానికి, అదే సమయంలో నిజమైన ఆర్థిక వ్యవస్థకు రుణాలు ఇవ్వడానికి మద్దతు ఇస్తుంది. సమీక్షలో ఎస్సిబిలు మరియు సహకార బ్యాంకులు ఆర్థిక సంవత్సరం 2019-20 సంబంధించిన లాభాల నుండి ఎటువంటి డివిడెండ్ చెల్లించవద్దని నిర్ణయించారు. వివరణాత్మక సూచనలు త్వరలో జారీ చేయబడతాయి.

4. ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలకు డివిడెండ్ పంపిణీ విధానం

బ్యాంకుల వలె కాకుండా, ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల డివిడెండ్ పంపిణీకి సంబంధించి ఎటువంటి మార్గదర్శకాలు ప్రస్తుతం లేవు. ఆర్థిక వ్యవస్థలో ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల యొక్క పెరుగుతున్న ప్రాముఖ్యతను మరియు వివిధ విభాగాలతో వాటి అనుసంధానాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని, ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల డివిడెండ్ పంపిణీపై మార్గదర్శకాలను రూపొందించాలని నిర్ణయించారు. పారామితుల మాతృక ప్రకారం డివిడెండ్ ప్రకటించడానికి వివిధ వర్గాల ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలు అనుమతించబడతాయి, ఇది సాధారణ పరిస్థితులకు లోబడి ఉంటుంది. ఈ విషయంలో ముసాయిదా సర్క్యులర్ ప్రజల వ్యాఖ్యల కోసం త్వరలో జారీ చేయబడుతుంది.

5. ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల కోసం నిపుణత-ఆధారిత నియంత్రణ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌పై చర్చా పత్రం

బ్యాంకులతో పాటు క్రెడిట్ ఇంటర్మీడియేషన్ యొక్క అనుబంధ మార్గంగా ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల సహకారం బాగా గుర్తించబడింది. ఎన్‌బిఎఫ్‌సి రంగాన్ని నియంత్రించే నియంత్రిత పాలన, అనుపాత సూత్రంపై నిర్మించబడింది, అంటే క్రమాంకనం చేసిన నియంత్రణ చర్యల ద్వారా ఈ రంగానికి తగిన కార్యాచరణ వశ్యత లభిస్తుంది. ఏదేమైనా, గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా వేగంగా పరిణామాలు జరుగుతున్నాయి, ఇవి ఎన్‌బిఎఫ్‌సి రంగం యొక్క పరిమాణం మరియు పరస్పర అనుసంధానంలో గణనీయమైన పెరుగుదలకు దారితీశాయి. అందువల్ల, ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల మారుతున్న రిస్క్ ప్రొఫైల్‌కు అనుగుణంగా నియంత్రిత ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను సమీక్షించాల్సిన అవసరం ఉంది. ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల యొక్క దైహిక ప్రమాద సహకారంతో అనుసంధానించబడిన నిపుణత-ఆధారిత నియంత్రణ విధానం ముందుకు వెళ్ళే మార్గం అని భావిస్తున్నారు. సవరించిన నియంత్రణ ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ఖరారు చేయడానికి ముందు వాటాదారులతో సంప్రదింపులు జరపాలని నిర్ణయించారు. ఈ విషయంలో చర్చా పత్రం జనవరి 15, 2021 లోపు ప్రజల వ్యాఖ్యల కోసం జారీ చేయబడుతుంది.

6. పర్యవేక్షించబడే సంస్థల (SE) ఆడిట్ వ్యవస్థలను బలోపేతం చేయడం: (i) నిపుణత-ఆధారిత అంతర్గత ఆడిట్ (RBIA) ను స్వీకరించడంపై పెద్ద యుసిబిలు (UCBs) మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలకు (NBFCs) మార్గదర్శకాలను జారీ చేయడం; (ii) వాణిజ్య బ్యాంకులు, యుసిబిలు మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలకు చట్టబద్ధమైన ఆడిటర్లను నియమించడంపై మార్గదర్శకాల సమన్వయం

ఈ మధ్యకాలంలో, రక్షణ యంత్రాంగంలోని మూడు రకాల బలహీనత కొన్ని బ్యాంకులు మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలను ప్రతికూలంగా ప్రభావితం చేసే ప్రధాన దోష రేఖ అని నిరూపించబడింది. రక్షణ యొక్క ఈ మూడు మార్గాలు: (i) వ్యాపార యూనిట్ కూడా కారకంగా; (ii) రిస్క్ నిర్వహణ మరియు అనుపాలన; మరియు (iii) అంతర్గత ఆడిట్. అందువల్ల, పర్యవేక్షించబడే సంస్థలలో (SEs) పాలన మరియు భరోసా విధులను బలోపేతం చేయడంలో ఆర్‌బిఐచే పర్యవేక్షక దృష్టి తో ఆధిపత్య ఇతివృత్తంగా కొనసాగుతోంది. ఆర్‌బిఐలో పర్యవేక్షక విధుల ఏకీకరణ యొక్క లక్ష్యాలలో ఒకటి, యుసిబిలు మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిల పర్యవేక్షణ ప్రమాణాన్ని వాణిజ్య బ్యాంకులకు సమానంగా అనులోమానుపాతంలో తీసుకురావడం.

యుసిబిలు (UCBs) మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సి (NBFCs)లలో, రక్షణ యొక్క మూడవ వరుసగా అంతర్గత ఆడిట్ ఫంక్షన్, బలోపేతం కావాలి. రిస్క్ బేస్డ్ ఇంటర్నల్ ఆడిట్ (ఆర్‌బిఐఎ) ను వాణిజ్య బ్యాంకుల కోసం 2002 లో ఆర్‌బిఐ తప్పనిసరి చేసింది. ఆర్‌బిఐఎని స్వీకరించడంపై పెద్ద యుసిబిలు, ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలకు మార్గదర్శకాలను జారీ చేయాలని ఇప్పుడు నిర్ణయించబడింది. ఇది స్వతంత్ర రిస్క్ ఫోకస్డ్ అంతర్గత ఆడిట్ వ్యవస్థను సృష్టించడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

చట్టబద్ధమైన బాహ్య ఆడిటర్లు, పర్యవేక్షించబడే సంస్థ యొక్క అంతర్గత యంత్రాంగాలకు వెలుపల ఉన్నప్పటికీ, వారు పోషించే కీలక పాత్ర కారణంగా వారిని తరచుగా నాల్గవ రక్షణగా పిలుస్తారు. యుసిబిలలో చట్టబద్ధమైన ఆడిటర్ల నియామకంలో ఆర్బిఐకి కొన్ని అదనపు బాధ్యతలను బ్యాంకింగ్ నియంత్రణ చట్టం, 1949 లో ఇటీవలి సవరణ కూడా ఆ దిశలో ఒక ముఖ్య మలుపు. అందువల్ల, వాణిజ్య బ్యాంకులు, యుసిబిలు మరియు ఎన్‌బిఎఫ్‌సిలకు చట్టబద్ధ ఆడిటర్లను నియమించడంపై మార్గదర్శకాలను సమన్వయం చేయాలని నిర్ణయించారు. ఎస్‌ఇలు, ఆయా సంస్థలకు వారి అవసరాలకు అనుగుణంగా సకాలంలో, పారదర్శకంగా మరియు సమర్థవంతంగా అడిట్ ఫర్మ్స్ ను నియమించటానికి కొత్త మార్గదర్శకాలు అనుమతిస్తాయి. ఇది ఎస్‌ఇల ఆర్థిక రిపోర్టింగ్ నాణ్యతను మెరుగుపరుస్తుందని భావిస్తున్నారు. దీనికి సంబంధించిన మార్గదర్శకాలు విడిగా జారీ చేయబడతాయి.

7. డిజిటల్ చెల్లింపుల భద్రతా నియంత్రణలు

భారతదేశంలో డిజిటల్ చెల్లింపు వ్యవస్థలు పోషించే ప్రముఖ పాత్ర ప్రకారం, ఆర్బిఐ దాని చుట్టూ ఉన్న భద్రతా నియంత్రణలకు అధిక ప్రాముఖ్యతను ఇస్తుంది. అటువంటి వ్యవస్థల కోసం బలమైన పాలన నిర్మాణాన్ని ఏర్పాటు చేయడానికి మరియు ఇంటర్నెట్, మొబైల్ బ్యాంకింగ్, కార్డ్ చెల్లింపులు వంటి ఛానెల్‌ల కోసం భద్రతా నియంత్రణల యొక్క కనీస ప్రమాణాలను అమలు చేయడానికి నియంత్రిత సంస్థల కోసం రిజర్వ్ బ్యాంక్ (డిజిటల్ చెల్లింపు భద్రతా నియంత్రణలు, 2020) ఆదేశాలు, ఇతరవాటితో కలిపి జారీ చేయాలని ప్రతిపాదించబడింది. మార్గదర్శకాలు, సాంకేతికత మరియు ప్లాట్‌ఫాం పక్షపాతి కాకుండా, వినియోగదారులకు డిజిటల్ చెల్లింపు ఉత్పత్తులను మరింత సురక్షితంగా మరియు

భద్రంగా ఉపయోగించడానికి మెరుగైన వాతావరణాన్ని సృష్టించేలా రూపొందించబడతాయి. అవసరమైన మార్గదర్శకాలు విడిగా జారీ చేయబడతాయి.

8. ఆర్థిక అక్షరాస్యత మరియు విద్య

అంతర్గ్రహ్య వృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి, ఆర్థిక చేరికను మరింతగా పెంచడానికి మరియు ఆర్థిక అక్షరాస్యతను ప్రోత్సహించడం ద్వారా వినియోగదారులను రక్షించడానికి, 2017 లో ఎంపిక చేసిన బ్యాంకులు మరియు ప్రభుత్వేతర సంస్థలు (ఎన్జిఓలు) పాల్గొన్న పైలట్ ప్రాజెక్ట్ను కమ్యూనిటీ నేతృత్వంలో వినూత్న మార్గంలో వ్యాప్తి చేయడానికి, సెంటర్స్ ఫర్ ఫైనాన్షియల్ లిటరసీ (సిఎఫ్ఎల్) ను ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా 80 బ్లాకుల్లో పాల్గొనే విధానాన్ని ఆర్ బి ఐ ప్రారంభించింది. ఈ ప్రాజెక్టును 2019 లో గిరిజన/ఆర్థికంగా వెనుకబడిన ప్రాంతాలలో మరో 20 బ్లాక్‌లకు విస్తరించారు. పొందిన అనుభవం, వాటాదారుల (బ్యాంకులు మరియు స్వచ్ఛంద సంస్థల) నుండి వచ్చిన ప్రతి పుష్టి ఆధారంగా మరియు స్థిరమైన పద్ధతిలో గ్రాస్ రూట్ స్థాయిలో ఆర్థిక అక్షరాస్యతను ప్రోత్సహించడానికి, దశలవారీగా దేశంలోని ప్రతి బ్లాక్‌లోని సిఎఫ్‌ఎల్‌ల పరిధిని మార్చి 2024 నాటికి విస్తరించాలని నిర్ణయించారు. వాటాదారులకు అవసరమైన మార్గదర్శకాలు త్వరలో జారీ చేయబడతాయి.

9. బ్యాంకుల్లో ఫిర్యాదు నివారణ విధానం

రిజర్వ్ బ్యాంక్ స్థాపించిన ఓంబుడ్స్‌మన్ పధకం, ప్రత్యామ్నాయ ఫిర్యాదుల పరిష్కార విధానం. బ్యాంకుల అంతర్గత ఫిర్యాదుల పరిష్కార యంత్రాంగం యొక్క సామర్థ్యాన్ని బలోపేతం చేయడానికి మరియు మెరుగుపరచడానికి మరియు మెరుగైన ఖాతాదారు సేవలను అందించే ఉద్దేశ్యంతో, బ్యాంకు ఖాతాదారుల ఫిర్యాదులపై మెరుగైన సమగ్ర ఫ్రేమ్‌వర్క్‌ను ఉంచాలని నిర్ణయించారు. అర్హతగల ఫిర్యాదులు తులనాత్మకంగా ఉన్నప్పుడు, బ్యాంకుల నుండి వచ్చిన ఫిర్యాదుల పరిష్కార ఖర్చును తిరిగి పొందడం రూపంలో ద్రవ్య విరమణ, మరియు ఫిర్యాదుల పరిష్కార యంత్రాంగం మరియు సమయానుసారంగా వారి పరిష్కార యంత్రాంగాన్ని మెరుగుపరచడంలో విఫలమయ్యే బ్యాంకులపై పర్యవేక్షక చర్యల యొక్క తీవ్రమైన సమీక్షను చేపట్టడం వంటివి ఈ పధకం లో భాగాలు. ఈ ఫ్రేమ్‌వర్క్ జనవరి 2021 లో అమల్లోకి వస్తుంది.

III. మెరుగైన ఆర్థిక మార్కెట్లు

10. క్రెడిట్ డిఫాల్ట్ స్వాప్స్ (సిడిఎస్) మార్గదర్శకాల సమీక్ష

క్రెడిట్ డిఫాల్ట్ స్వాప్స్ (సిడిఎస్) కోసం మార్కెట్ అభివృద్ధి కార్పొరేట్ బాండ్ల కోసం ద్రవ మార్కెట్ అభివృద్ధికి కాదు, ముఖ్యంగా తక్కువ రేట్ జారీచేసేవారి బాండ్లకు. CDS మార్గదర్శకాలు చివరిగా జనవరి 2013 లో జారీ చేయబడ్డాయి. రక్షణ అమ్మకందారుల స్థావరాన్ని విస్తరించాల్సిన అవసరం మరియు కొన్ని ఇతర కార్యాచరణ పరిమితుల గురించి మార్కెట్ పాల్గొనేవారి నుండి మేము అభిప్రాయాన్ని స్వీకరిస్తున్నాము. ద్వైపాక్షిక నెట్టింగ్ కోసం చట్టాన్ని ఆమోదించడం కూడా సిడిఎస్ మార్కెట్‌కు నింపే అవకాశం ఉంది. దీని ప్రకారం, సిడిఎస్ కోసం మార్గదర్శకాలను సమీక్షించాలని నిర్ణయించారు. సవరించిన ముసాయిదా ఆదేశాలు త్వరలో జారీ చేయబడతాయి.

11. డెరివేటివ్ల పై సమగ్ర మార్గదర్శకాల సమీక్ష

ఖాతాదారుల అనుకూలత, సముచిత పాలన మరియు రిస్క్ మేనేజ్‌మెంట్‌కు సంబంధించి నియంత్రణ అవసరాల ఏర్పాట్ల మధ్య నవంబర్ 2011 లో జారీ చేసినవి, ఓవర్ ది కౌంటర్ (OTC) డెరివేటివ్ల లావాదేవీల కోసం సమగ్ర మార్గదర్శకాలు. అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా మరియు వడ్డీ రేటు మరియు కరెన్సీ డెరివేటివ్లకు సంబంధించిన నిబంధనలలో ఇటీవలి మార్పులకు అనుగుణంగా, ప్రస్తుతం ఉన్న మార్గదర్శకాలను సమీక్షించారు. సవరించిన మార్గదర్శకాలు మార్కెట్ తయారీదారులచే OTC డెరివేటివ్ వ్యాపారంలో పరిపాలన మరియు ప్రవర్తన యొక్క అధిక ప్రమాణాలను నిర్ధారిస్తూ డెరివేటివ్ మార్కెట్లకు సమర్థవంతమైన ప్రాప్యతను ప్రోత్సహించడానికి ప్రయత్నిస్తాయి. ముసాయిదా ఆదేశాలు ఈ రోజు జారీ చేయబడుతున్నాయి.

12. మనీ మార్కెట్ దిశల సమగ్ర సమీక్ష

జూన్ 6, 2019 న అభివృద్ధి మరియు నియంత్రణ విధానాలపై ప్రకటనలో ప్రకటించినట్లుగా, కాల్ మనీ, కమర్షియల్ పేపర్, డిపాజిట్ సర్టిఫికెట్లు మరియు మూల పరిపక్వతతో, ఇతర రుణ పరికరాలతో సహా మనీ మార్కెట్ సాధనాలపై ప్రస్తుతం ఉన్న ఆదేశాలు జారీచేసేవారు, పెట్టుబడిదారులు మరియు ఇతర పాల్గొనేవారి పరంగా ఉత్పత్తులలో స్థిరత్వాన్ని తీసుకువచ్చే ఉద్దేశంతో, సమగ్రంగా సమీక్షించబడ్డాయి మరియు హేతుబద్ధీకరించబడ్డాయి. దీని ప్రకారం, కాల్, నోటీసు మరియు టర్మ్ మనీ మార్కెట్లలో మూడు సెట్ల ముసాయిదా ఆదేశాలు; డిపాజిట్ సర్టిఫికేట్ (సిడిలు); మరియు ఒక సంవత్సరం కన్నా తక్కువ అసలు పరిపక్వత కలిగిన వాణిజ్య పత్రాలు (సిపిలు) మరియు నాన్-కన్వర్టిబుల్ డిబెంచర్లు, (ఎన్‌సిడిలు) ప్రజల అభిప్రాయాల కోసం ఈ రోజు విడుదల చేయబడుతున్నాయి.

IV. బాహ్య వాణిజ్యం – సౌకర్యం

ఇటీవలి కాలంలో, రిజర్వ్ బ్యాంక్ దేశం యొక్క ఎగుమతి పోటీతత్వాన్ని పెంచడానికి బాహ్య వాణిజ్యానికి సంబంధించిన అనేక చర్యలను ప్రకటించింది మరియు COVID-19 మహమ్మారి ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్లను ఎదుర్కోవడంలో ఎగుమతిదారులకు మరియు దిగుమతిదారులకు సహాయం చేస్తుంది. ఈ ప్రయత్నాలను కొనసాగిస్తూ, కొన్ని ఎగుమతి లావాదేవీలను నియంత్రించే ప్రస్తుత విధానాలలో మరింత సరళీకరణను ప్రకటించాలని నిర్ణయించారు. ఈ చర్యలు, అధికారం కలిగిన డీలర్ బ్యాంకులకు అధికారాలను అప్పగించడం ద్వారా, ఆమోద ప్రక్రియను వేగవంతం చేస్తాయి, తద్వారా వ్యాపారం చేసే సౌలభ్యం మెరుగుపడుతుంది.

13. షిప్పింగ్ పత్రాల ప్రత్యక్ష పంపకం

ప్రస్తుతం, AD కేటగిరీ - I బ్యాంకులు (AD బ్యాంకులు) ఎగుమతి రవాణాకు మొత్తం 1.0 మిలియన్ డాలర్లు లేదా దానికి సమానమైనట్లయితే ఎగుమతిదారు నేరుగా రవాణాదారు లేదా అతని ఏజెంట్‌కు షిప్పింగ్ పత్రాలను పంపిన కేసులను క్రమబద్ధీకరించడానికి అనుమతి ఉంది. ఎగుమతి రవాణా విలువతో సంబంధం లేకుండా, ఎగుమతి ఆదాయాన్ని గ్రహించిన అటువంటి కేసులను క్రమబద్ధీకరించడానికి AD బ్యాంకులు అనుమతించేలా ద్రవ్య పరిమితిని తొలగించాలని నిర్ణయించారు.

14. రియలైజ్ కాని ఎగుమతి బిల్లుల “రైట్ ఆఫ్”

ప్రస్తుతం, AD బ్యాంకులు రియలైజ్ కాని ఎగుమతి బిల్లులను ఒక నిర్దిష్ట పరిమితి వరకు రైట్ ఆఫ్ చేయడానికి అనుమతించబడ్డాయి. ఈ పరిధి దాటిన వాటి ఆమోదం కొరకు, AD బ్యాంకులు రిజర్వ్ బ్యాంక్‌ను సంప్రదించాలి. ఈ విధానాన్ని సరళీకృతం చేయడానికి, అటువంటి ఆమోదాల ప్రకారం తీసుకున్న సమయాన్ని తగ్గించడానికి మరియు తద్వారా నియంత్రణ వ్యయాన్ని తగ్గించే ఉద్దేశ్యంతో అవాస్తవిక ఎగుమతి బిల్లుల రైట్ ఆఫ్ ప్రక్రియను సమీక్షించారు. దీని ప్రకారం, నిర్దిష్ట పరిస్థితులలో పరిమితులు లేకుండా, AD బ్యాంకులకు రైట్ ఆఫ్ ను అనుమతించే అధికారాన్ని అప్పగించాలని నిర్ణయించబడింది. అనగా, విదేశీ కొనుగోలుదారు దివాలా తీసిన సందర్భాలు లేదా అందుకోవలసిన ఎగుమతి ఆదాయాన్ని పరిష్కరించడం ద్వారా జరిగింది ఇండియన్ ఎంబసీ, ఫారిన్ ఛాంబర్ ఆఫ్ కామర్స్ లేదా ఇలాంటి సంస్థలు లేదా దిగుమతి చేసుకునే దేశంలో పోర్ట్/కస్టమ్స్/ఆరోగ్య అధికారులు వస్తువులను నాశనం చేసిన మొదలగు సందర్భాలలో. అంతేకాకుండా, ఎగుమతిదారు నేరుగా పత్రాలను పంపినప్పటికీ, అటువంటి రైట్ ఆఫ్ అభ్యర్థనలను పరిశీలించడానికి AD బ్యాంకుకు అనుమతి ఉంటుంది.

15. దిగుమతికి చెల్లించాల్సిన వాటికి వ్యతిరేకంగా ఎగుమతికి స్వీకరించదగిన వాటి యొక్క సెట్-ఆఫ్

కేంద్రీకృత ఖజానా అమరిక ద్వారా లేదా ఇతరత్రా నికర ప్రాతిపదికన లేదా స్థూల ప్రాతిపదికన తమ విదేశీ గ్రూప్/అసోసియేట్ కంపెనీలతో వస్తువులు మరియు సేవలకు సంబంధించి దిగుమతికి చెల్లించాల్సిన వాటికి వ్యతిరేకంగా భారతీయ కంపెనీలు తమ ఎగుమతికి రాబడులను సెట్-ఆఫ్ చేయడానికి AD బ్యాంకులను అనుమతించాలని నిర్ణయించారు. అంతేకాకుండా, విదేశీ వాణిజ్య విధానానికి కట్టుబడి, చట్టబద్ధంగా అమలు చేయగల ఒప్పందం/ఒప్పందం ద్వారా మద్దతు ఇస్తే, అదే విదేశీ కొనుగోలుదారు/సరఫరాదారుకు సంబంధించి, AD బ్యాంకుల ద్వారా ఇటువంటి అభ్యర్థనలను అంగీకరించవచ్చు. ఒకే క్యాలెండర్ సంవత్సరంలో ఎగుమతి మరియు దిగుమతి కార్యకలాపాలు రెండూ జరిగినప్పుడు మాత్రమే ఇటువంటి నెట్-ఆఫ్ అనుమతించబడుతుంది.

16. ఎగుమతి ఆదాయాన్ని తిరిగి చెల్లించడం

ప్రస్తుతం ఎగుమతి చేసిన వస్తువుల నాణ్యత కారణంగా విదేశీ దిగుమతిదారుకు ఎగుమతి ఆదాయాన్ని తిరిగి చెల్లించాల్సిన అవసరం ఉంటే, అది సరుకులను తిరిగి దిగుమతి చేసుకోవటానికి లోబడి, ఎగుమతి ఆదాయాన్ని అందుకున్న AD బ్యాంకుకు అదే అనుమతి ఉంటుంది. సమీక్షణానంతరం, పోర్ట్/కస్టమ్స్/ఆరోగ్య అధికారులు/ డాక్యుమెంటరీ సాక్ష్యాల ఆధారంతో, ప్రకృతి వైపరీత్యాలవల్ల పాడైపోయినప్పుడు లేదా దిగుమతి చేసుకునే ఆ దేశ గుర్తింపు పొందిన ఏజెన్సీలచే వేలం/నాశనం చేయబడినప్పుడు, వస్తువుల దిగుమతిపై పట్టుబట్టకుండా AD బ్యాంకులు వాపసు అభ్యర్థనలను పరిగణనలోకి తీసుకోవడానికి, అనుమతించాలని నిర్ణయించబడింది.

V. చెల్లింపు మరియు పరిష్కార వ్యవస్థలు

17. వారంలోని అన్ని రోజులలో చెల్లింపు వ్యవస్థల సెటిల్మెంట్ ఫైళ్ళను పోస్ట్ చేయడాన్ని ప్రారంభించడం

ప్రస్తుతం అధీకృత చెల్లింపు వ్యవస్థ ఆపరేటర్లచే నిర్వహించబడుతున్న చెల్లింపు వ్యవస్థల సెటిల్మెంట్ ఫైళ్ళను రిజర్వ్ బ్యాంకుకు పోస్ట్ చేసే సౌకర్యం RTGS పని రోజులలో మాత్రమే లభిస్తుంది. ఈకుబేర్ (eKuber) (ఆర్‌బిఐ యొక్క కోర్ బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థ) మరియు ఆర్‌టిజిఎస్ (త్వరలో అమలు కానున్న) నిరంతర (24x7) లభ్యతతో, చెల్లింపు వ్యవస్థల (అంటే, ఈపిఎస్, ఐఎమ్‌పిఎస్, ఎన్‌ఇటిసి, ఎన్‌ఎఫ్‌ఎస్, రుపే, యుపిఐ) సెటిల్మెంట్ ఫైళ్ళను అనుమతించాలని ప్రతిపాదించబడింది. సంవత్సరంలో అన్ని రోజులలో రిజర్వ్ బ్యాంకుకు పోస్ట్ చేయాలి. ఈ సౌకర్యం సెటిల్మెంట్ మరియు డిఫాల్ట్ రిస్క్‌ల నిర్మాణాన్ని తగ్గిస్తుంది మరియు సభ్య బ్యాంకుల ద్వారా నిధుల మెరుగైన నిర్వహణను అనుమతిస్తుంది. ఇది చెల్లింపుల వ్యవస్థ యొక్క మొత్తం సామర్థ్యాన్ని కూడా పెంచుతుంది. దీనికి సంబంధించి త్వరలో సూచనలు జారీ చేయబడతాయి.

18. కాంటాక్ట్‌లెస్ మోడ్‌లో కార్డ్ లావాదేవీలు మరియు పునరావృతమయ్యే లావాదేవీల కోసం కార్డులపై ఇ- ఆదేశాలు – పరిమితి పెంపుదల

సాంకేతిక పరిజ్ఞానం యొక్క అధిక వినియోగం వల్ల ప్రయోజనంతో, కాంటాక్ట్‌లెస్ కార్డ్ లావాదేవీలు మరియు పునరావృతమయ్యే లావాదేవీల కోసం కార్డులపై ఇ-ఆదేశాలు (మరియు యుపిఐ) సాధారణంగా కస్టమర్ సౌలభ్యాన్ని మెరుగుపరుస్తాయి. ముఖ్యంగా ప్రస్తుత మహమ్మారి సమయంలో, సురక్షితమైన మరియు భద్రమైన పద్ధతిలో చెల్లింపులు చేయడానికి ఇవి బాగా సరిపోతాయి. కార్డులపై కాంటాక్ట్‌లెస్ సౌలభ్యాన్ని నిలిపివేయడం మరియు వారి కార్డులపై పరిమితులను నియంత్రించడానికి వినియోగదారులను శక్తివంతం చేయడంపై ఇటీవలి సూచనలు వినియోగదారులకు అదనపు భద్రతను తెచ్చాయి. డిజిటల్ చెల్లింపులను సురక్షితమైన మరియు భద్రమైన పద్ధతిలో స్వీకరించడానికి, వినియోగదారు యొక్క అభీష్టానుసారం, కాంటాక్ట్‌లెస్ కార్డ్ లావాదేవీల పరిమితులు మరియు కార్డుల ద్వారా (మరియు యుపిఐ) పునరావృతమయ్యే లావాదేవీలకు ఇ-ఆదేశాలను ₹2,000 నుండి ₹5,000 వరకు జనవరి 20, 2021 నుండి పెంచడానికి ప్రతిపాదించబడింది. కార్యాచరణ సూచనలు విడిగా జారీ చేయబడతాయి.

(యోగేశ్ దయాల్) 
చీఫ్ జనరల్ మేనేజర్

పత్రికా ప్రకటన: 2020-2021/721